giáo dục thời rúc rào 2020

định biên một bài nghiêm túc về vụ cháu bé lớp 1 bị đứng dưới nắng ở thành phố hoa-phượng-đỏ, sau khi tham khảo thông tin của một số bạn bè và đọc một mớ thông tin trên truyền thông và mạng xã hội thì thôi, bởi xứ này kền kền mõm khắm thích xác chết để rỉa rói hơn là thích khai mở dân trí.

tuy nhiên cũng note lại mấy ý như này:

#1.

tôi đã biên trên fb này, rằng: cờ đỏ/sao đỏ là sự quái thai của nền giáo dục mà triết lý là nghị quyết. còn tại sao người ta vẫn duy trì cái quái thai này thì hỏi ông zời í.

#2.

ngoài một bộ phận nhỏ các thày cô giáo thuộc loại chủ nghĩa hướng dương, chủ nghĩa kim tiền, tư duy nô lệ, bản chất dối trá, thậm chí đầu óc dốt nát... mà tui đã biên cực nhiều trên fb này thì còn lại phần lớn các thầy cô có cái tâm, cái tự trọng trong nghề nghiệp cả. đừng vơ đũa cả nắm ném đá họ.

ở xứ sở thiên đàng này, nghề giáo là một nghề mạt nhất, bởi cả xã hội này khoác cho họ một cái áo diêm dúa gọi là "nghề cao quý", nhưng lại trả cho họ mấy đồng lương chết đói.

người ta nói "có thực mới vực được đạo", các thầy cô vừa giữ được đạo vừa duy trì được nồi cơm khó lắm. cái quan niệm giấy rách phải giữ lấy lề xuất phát từ bọn nho rởm xứ tàu-khựa nó không đúng ở trong thiên đàng kiếm miếng ăn rất khó khăn này.

số lượng các thày cô giáo có thu nhập cao do dạy thêm ở thành phố, các thày cô có sẵn điều kiện kinh tế từ gia đình, các thày cô giáo làm quản lý kiếm chác được tý từ mấy chuyện hoa hồng hoa heo hay quà cáp không nhiều lắm so với tổng số giáo viên. thế nên đừng lấy vài trường hợp đại diện và quy nạp cho tất cả, nó không công bằng với các thày cô đang đánh vật giữa trách nhiệm nghề nghiệp và nồi cơm trong gia đình.

thế nên đừng bắt họ phải đói cho sạch trong khi cái xứ sở đói ăn kinh niên này thấy miếng ăn là hau háu lao vào tranh cướp, nó tởm lợm và đạo đức giả lắm.

sẽ có người nói là nếu không sống tử tế được với nghề thì bỏ đi làm nghề khác. tôi khẳng định luôn rằng 100 kẻ chém gió điều này thì 95 đứa không tử tế thậm chí còn đói thối mồm, còn 5 đứa cũng chẳng tử tế lắm nhưng chúng nó kiếm tiền được bằng cái nghề của chúng, kể cả là nghề dắt gái. người tử tế không ai nói với các thày cô như thế cả.

nếu phần lớn các thày cô tử tế mà không có cái tâm rồi bỏ đi làm nghề khác để cuộc sống tốt hơn thì cái xã hội này sẽ không bao giờ tử tế lên được, cho dù chả có thày này thì sẽ có thày khác. thế nên trong cái hỗn mang của xã hội này, vẫn còn có rất nhiều những giá trị tốt đẹp thì chắc chắn có một phần công sức của các thày cô tử tế, chứ đếch phải do học tập đạo đức đạo đeo gì đó.

vậy tại sao đang chuyện cháu bé đứng nắng mà tôi lại liên thiên về cơm áo gạo tiền của các thày cô? bởi nhẽ cơm áo gạo tiền nó liên quan đến cuộc sống, mà cuộc sống nó liên quan đến suy nghĩ, rồi suy nghĩ nó trở thành hành động, triết đấy.

về tổng thể thì suy nghĩ và hành động là tích cực, nhưng trong một khoảnh khắc nào đó, nó sẽ tác động vào tâm lý khiến có những thày cô không giữ được mình và có những hành động không đúng với vai trò thày cô trong môi trường giáo dục.

hãy nhìn những áp lực của các thày cô ở trường mới thấy họ vất vả thế nào. trường nào càng mà khó khăn so với mặt bằng khu vực, trường nào mà quản lý kiểu hành chính và lấy đoàn thể làm công cụ, trường nào mà lãnh đạo đã tham lại còn bẩn… thì các thày cô giáo càng nhiều áp lực. cấp càng thấp và lãnh đạo càng dốt thì khổ trăm bề.

thế nên thay bằng ném đá các thày cô nói chung mà không xem xét thấu đáo một vấn đề thì hãy làm một việc gì đó tử tế để các thày cô tử tế dạy dỗ con cái của mình thành tử tế. tỷ dụ hãy tham gia vào các hoạt động xã hội, các hoạt động giám sát chính quyền theo đúng quyền đã được hiến định và luật định để làm xã hội này tốt đẹp hơn thay bằng vục mặt vào ăn với uống và lên mạng làm anh hùng bàn phím.

#3.

ở xứ thiên đàng, phụ huynh đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong việc học tập của con cái. quan trọng không phải là phối hợp với nhà trường và các thày cô giáo để dạy dỗ con cái họ, mà quan trọng là phải kiếm đủ tiền cho con đi học. vụ cháu bé lớp 1 này thấy cũng có đoạn liên quan là gia đình không đủ tiền cho cháu học bán trú chẳng hạn.

chính vì các sự quan trọng này, nên có một bộ phận phụ huynh có suy nghĩ rằng, mình đã cực vất vả để kiếm tiền cho con đi học, và nhà trường cũng như các thày cô hưởng lợi từ những đóng góp của họ nên họ đòi hỏi con cái họ phải được hưởng những gì tốt nhất theo họ nghĩ.

dĩ nhiên những suy nghĩ đó không đúng đắn, bởi lẽ việc họ phải cày tiền để lo cho con cái đi học chẳng liên quan gì đến các thày cô cả, muốn đòi hỏi thì lên sở lên bộ thậm chí lên trung ương mà đòi nhé. vì chí ít họ cũng nên so sánh những gì họ “phải” đóng góp với những chính sách, những quy định pháp luật liên quan đến giáo dục. những cái này chả liên quan gì đến các thày cô cả, kể cả việc có mấy đứa thày cô bắt con họ đi học thêm, nếu không đi thì trù dập thì chỉ là những thiểu số, không đại diện cho tất cả các thày cô tử tế.

xứ sở này âm tính và tôi đã chém nhiều về vấn đề này nên không giải thích thêm. chính vì sự âm tính đó mà đối với họ con cái là vàng là ngọc ngoài xã hội, nhất là ở trên mạng xã hội trong thời đại anh-tẹc-nét. mặc dù ở nhà vừa tát cho phát vêu mõm vì tội cãi bướng hoặc nghịch dại nhưng trên mạng xã hội thì con tôi phải cưng như cưng trứng hứng như hứng hoa nhé. hoặc vừa bị túm vì tụ tập hít keo chó hay nhớn tý thì đua xe hoặc thác loạn tập thể nhưng vẫn huhu rằng ở nhà cháu nó ngoan lắm, nghe lời cha mẹ lắm.

chính cái sự bao bọc nuông chiều âm tính này và dưới tác động của đám 7 nghiệp hoặc loser vô công rồi nghề mõm khắm trên mạng xã hội mà nhiều phụ huynh ảo tưởng rằng con mình đáng thương lắm, các thày cô quá quắt lắm… và bắt đầu có những suy nghĩ tiêu cực về các thày cô.

mặc dù các đối tượng phụ huynh này không nhiều, nhưng khốn nạn là nó lại phát sinh trong thời đại anh-tẹc-nét, và một vài hiện tượng sẽ là món ăn “tinh thần” đầy hứng khởi cho đám mõm khắm nói trên và lũ báo chí truyền thông bẩn tưởi. thay bằng góp ý chia sẻ các vấn đề mạng tính tích cực, thay vì phân tính đánh giá hợp tình hợp lý, thay vì đưa thông tin đầy đủ và chính xác để mọi người có cái nhìn khách quan thì chúng nó lại ào ào lao vào ném đá theo một cách a dua bầy đàn và thiểu năng tư duy mà thiếu các thông tin xác đáng. vụ việc cháu bé ở hải-phòng và hàng trăm, hàng nghìn các vụ việc khác đã minh chứng điều này.

ở mức độ phổ quát, các xứ sở văn minh và dân trí cao thì người ta dạy con cái phát huy tính tự lập để đứa trẻ hoàn thiện nhân cách, bản lĩnh, lòng nhân ái và tri thức. ở xứ thiên đàng thì người ta dạy con những điều ích kỷ, những trò dối trá lừa lọc, những tâm thức nô tài và tự mãn trọc phú. tỷ dụ vụ việc một đám phụ huynh mua điểm cho con trong kỳ thi tốt nghiệp thpt quốc gia năm 2019 là ví dụ rất điển hình. thế mà khi ai đó nói dân trí thấp là lại nhảy sồn sồn lên như lol gặp lá han, hãm thế không biết.

thế nên khi xảy ra bất cứ vấn đề gì, thay bằng gặp mặt trực tiếp để giải quyết vấn đề thấu đáo và hài hòa thì họ lại lấy mạng xã hội để đòi công lý. mặc dù ở trong môi trường giáo dục và còn rất rất nhiều các thày cô tử tế như tôi đã nói trong mục 2, và chính họ đã làm sự việc trở nên rối rắm hơn và đẩy xa sự kết nối đầy thân thiện và tình cảm giữa học sinh – thày cô – phụ huynh cũng như gia đình – nhà trường. và dĩ nhiên, tổn thương nhất, thiệt thòi nhất, đau khổ nhất vẫn là học sinh – là chính con cái của họ.

#4.

hồi trước tôi đã biên trên blog baron-trịnh một stt ngắn như này: “Một trong những thành tựu của đảng và nhà nước là đề cao và bảo vệ giá trị GIA ĐÌNH trong xã hội An-nam hiện đại. Đáp lại điều đó, các gia đình đã dè xẻn từng bữa ăn của họ để sẻ chia và bù đắp lại sự yếu kém và thiếu thốn của nhà nước trong các lĩnh vực giáo dục, y tế và các phúc lợi xã hội khác”.

có nghĩa, muốn con của bạn đi học thì bạn phải kiếm tiền để đảm bảo cho việc học đó, từ bữa ăn, viên thuốc [như tất yếu của cuộc sống nếu con bạn không đi học vẫn phải có] đến học phí, đồng phục, mua sách giáo khoa, mua dụng cụ học tập, mua bảo hiểm, đóng tiền học thêm, đóng tiền xây dựng trường,… nếu bạn không đảm bảo được điều đó thì chỉ có nước cho con nghỉ học.

các thày cô tử tế cũng có con cái đi học, cũng có những vất vả của cuộc sống, họ thấu hiểu và chia sẻ nhiều hoàn cảnh khó khăn. tuy nhiên chỉ được một số nào đó chứ không thể toàn diện được.

còn các phụ huynh học sinh đã làm gì? kể cả đám mõm khắm ném đá trên mạng xã hội đã làm gì? thay bằng lên mạng ảo thủ dâm tinh thần, sao họ không làm một chút gì đó tử tế để con em họ có một chỗ ngồi dưới bóng mát trong lúc chờ vào trường, họ có một chỗ đứng dưới bóng mát trong lúc chờ đón con và cùng các thày cô tử tế dạy dỗ con em họ trở nên tử tế và có ích cho xã hội.

hay họ chỉ biết mải miết cắm mặt xuống đất để kiếm miếng ăn, để lo cho con học và để khi bất công xảy ra lại ngoạc mồm trên mạng xã hội để rồi chẳng giải quyết được gì và con cái họ sẽ là người bị tổn thương nhất?

#5.

định biên về đám quan lại liên quan đến lĩnh vực giáo dục như kiểu vụ cái văn bản đang lùm xùm í. nhưng thôi, cái này biên mãi rồi, nên giờ chán.

© 2020 baron-trịnh
Nguồn hình ảnh: Sưu tầm trên Internet

Liên quan:
- Ngắn... ngắn #6

Read More

tiếng-nói & chữ-viết

1.
tôi đồng tình với quan điểm của nhà-giáo đặng-quyết-tiến [khoa ngữ-văn, đại-học sư-phạm thái-nguyên] rằng: “Trẻ con đi học là học chữ viết chứ không phải học nói, học chữ chứ không học tiếng như học một ngoại ngữ”.

lĩnh vực nghiên-cứu của tôi không phải là ngôn-ngữ, cũng không phải là giáo-dục tiểu-học. nhưng tiếng-nói và chữ-viết là vấn đề phổ-quát, nên ai cũng có thể luận bàn, tôi cũng.

rõ ràng rằng, tiếng-nói là sự hình thành tự nhiên của con-người. người ta cứ nói là dạy con trẻ học nói. nhưng chả dạy chúng cũng biết nói, vì đó là một đặc-tính tự nhiên. dạy chẳng qua là để chúng nói nhanh, nói chuẩn sớm mà thôi.

ngôn-ngữ được thể hiện qua tiếng-nói để người ta trao đổi thông tin với nhau. ngôn-ngữ không hình thành tự nhiên mà người ta phải học, nhưng học bằng cách nghe và nhớ chứ không nhất thiết phải có người dạy thì mới biết. ví-dụ con trẻ nghe người ta gọi bố mình là cha, nghe quen và nhớ thì nó khắc hiểu cha chính là người bố. đơn giản là như vậy.

thế nên chúng ta mới có những khái-niệm như tiếng-mẹ-đẻ [mother tongue] hay ngôn-ngữ bản-địa [native language]. con-người sử dụng ngôn-ngữ bản-địa là một đặc tính tự nhiên mà không cần phải đến trường đến lớp [trừ những người bị khiếm khuyết về tiếng-nói].

nói như thế để thấy rằng, chẳng cần học chữ người ta cũng biết nghe, biết nói và hiểu biết những gì người khác nói theo khả năng của họ mà không cần đến trường lớp hoặc biết đọc biết viết. các cụ ngày xưa chả biết chữ nhưng vẫn thuộc lòng truyện-kiều của ông nguyễn-du, vẫn bình kiều một cách sâu sắc và hiểu rõ từ, ngữ nghĩa trong đó. ví-dụ chỉ cần đọc: “thanh minh trong tiết tháng ba” thì họ hiểu ngay “tiết” là thời khắc/tiết trời. dĩ nhiên cũng không phải tự nhiên mà họ biết được những điều đó, họ phải nghe người khác nói, người khác cắt nghĩa thì mới biết và việc nghe này là họ chủ động chứ không bắt buộc.

không những nghe, hiểu ngôn-từ một cách thấu đáo, họ còn sử dụng ngôn-từ một cách đúng đắn và không thể sai chính-tả, ngữ-pháp. một người đã nghe nói thông thạo [khoảng từ 3-4 tuổi trở lên] thì đã biết đặt câu một cách chuẩn mực. ví dụ một em bé 3 tuổi hoàn toàn tự động đặt được câu: “bố ơi, vào ăn cơm” chứ không như mấy người mới học ngoại-ngữ đặt câu sai tè le kiểu: “bố ơi, cơm ăn vào”.

nói như thế không có nghĩa là phủ nhận vai trò của việc học chữ để biết đọc, biết viết hay phủ nhận việc cải tiến, cải cách chữ-viết.

2.
bởi lẽ sự thiếu khuyết của việc không biết chữ là không tiếp cận được nhiều hơn và đầy đủ hơn thông tin và tri-thức của nhân-loại. khi bạn chỉ loanh quanh với những ngôn-từ trong cuộc sống xung quanh bạn thì vòm trời chỉ bằng miệng giếng. vì thế người ta cần phải biết đọc, mà để biết đọc thì cần học chữ.

điều này có lẽ không cần phải phân tích kỹ, vì ai cũng biết. ngay cả việc tiếp cận được thông tin theo kiểu truyền miệng nhưng không đầy đủ cũng sẽ hạn chế việc phát triển tư duy và bổ sung tri-thức. không phải tác-phẩm nào cũng dễ đọc dễ nhớ như truyện-kiều khiến người không biết chữ vẫn đọc thuộc lòng và hiểu được cái hay cái đẹp của nó. kể cả việc được nghe đọc nguyên bản, nhưng với trí nhớ hạn hẹp của con người thì họ sẽ quên ngay hoặc nhớ không đầy đủ. nhưng nếu biết đọc, bạn có thể đọc đi đọc lại để cảm nhận và kết nối logic với các nội dung khác của tác-phẩm.

ngoài ra nhu cầu giao lưu thông tin, tình cảm, công việc v.v… khiến người ta phải thể hiện bằng chữ-viết. chúng ta vẫn còn nhớ cách đây chỉ vài chục năm, đông-lào vẫn còn chuyện nhờ viết thư hộ và nhờ đọc thư hộ vì nhiều người không biết chữ.

vì thế người ta cần phải học chữ, cần phải biết đọc, biết viết.

sau năm 1945, một phong-trào “diệt giặc dốt” được phát động rầm rộ. đây là một chủ trương đúng đắn và cần thiết, vì khi đó đại đồng cần-lao an-nam mù chữ. tỷ lệ biết đọc, biết viết [kể cả tiếng-pháp lẫn tiếng-tàu] là thiểu số.

đáng ra khi đã cơ bản xóa mù chữ, phương thức “bình dân học vụ” đã hoàn thành sứ-mạng của nó và người ta phải tiếp cận và phát triển một nền giáo-dục nhân-bản và tinh-hoa để hình thành một xã-hội tri-thức cao thì người ta vẫn tiếp tục cào bằng mọi giá trị của tri-thức, coi sự biết đọc biết viết là nền tảng chứ không chú trọng vào sự khuyến khích đột phá tư-duy và sáng-tạo.

não trạng “bình dân học vụ” trong giáo-dục theo kiểu học đại-học đi dạy cấp 3, học cao-đẳng đi dạy cấp 2, học trung-cấp đi dạy cấp 1, còn chả thi được trường nào thì ở nhà dạy vỡ-lòng vẫn tồn tại đến tận bây giờ. thay bằng đưa những người có năng lực chuyên môn lên làm quản-lý thì người ta lại đưa những “cán bộ nòng cốt” để lãnh-đạo, cho dù những “cán bộ” này vừa mới được bổ-túc xóa mù chữ.

việc cải tiến cải lùi cải cách cải keo về giáo-dục lâu nay, việc cãi nhau như hàng cá hàng thịt về “a” hay “e”, về “cê” hay “cờ” chính là di chứng của não-trạng giáo-dục “bình dân học vụ”.

3.
thời đại cách-mạnh 4.0, vậy mà vẫn não-trạng giáo-dục “bình dân học vụ” và triết-lý giáo-dục bằng nghị-quyết thì không gây thảm-họa mới là lạ. việc tranh cãi về vụ đánh vần chỉ là thảm-họa nhìn thấy, còn hậu-quả tiềm ẩn của nó lớn hơn rất nhiều.

quay lại chuyện đánh-vần là chủ-đề chính cho loạt bài viết này, tôi chỉ lấy ví-dụ giản đơn và tin rằng ai cũng hiểu, còn những gì thuộc về hàn-lâm, thuộc về lý-luận thì trên báo-chí lẫn mạng-xã-hội đã có đầy, ai cũng có thể tìm đọc.

tiếng-việt có 12 nguyên-âm đơn, 32 nguyên-âm đôi và 13 nguyên-âm 3; có 17 phụ-âm đơn, 10 phụ-âm ghép đôi và 1 phụ-âm ghép 3. chỉ cần biết được các nguyên-âm và phụ-âm là ghép được từ để đọc và viết. là nói về việc học chữ, còn không biết chữ cũng chẳng cần biết nguyên-âm, phụ-âm người ta vẫn nói đúng chính-tả, ngữ-pháp bình thường như tôi đã đề cập ở trên.

vậy cải-tiến cách đánh-vần để trẻ biết đọc biết viết nhanh có cần thiết không? theo tôi đứng về mặt nghiên-cứu là cần thiết, nhưng về mặt thực-tiễn thì những nghiên-cứu này chưa thể áp-dụng đại trà vì đến nay chưa có một nghiên-cứu nào vượt trội hơn cách đánh-vần được áp-dụng từ thập-niên 80 trở về trước.

tôi lấy ví dụ, từ “trịnh” có 1 nguyên-âm “i” và 4 phụ âm “t”, “r”, “n”, “h”. nhưng 4 phụ-âm này lại là 2 phụ-âm ghép đôi, là “tê e rờ” [tr] và “nhờ” [nh]. khi đánh vần, có thể dùng từng âm-tiết nối với nhau [I nhờ inh, trờ (nặng, cong lưỡi) inh trinh nặng trịnh] hoặc cụm âm-tiết [inh, trờ (nặng, cong lưỡi) inh trinh nặng trịnh]. rõ ràng con-trẻ hoàn toàn nhận biết được cụm âm “inh” và đọc “tr” khác biệt với “ch” [cê hát] và cách đánh-vần này đơn giản hơn, dễ dàng hơn cách nối âm-tiết. việc hướng dẫn con-trẻ những điều này rất đơn giản chứ không phức tạp như nhiều giải thích về cải tiến cải cách cách đánh-vần mới.

thêm nữa, thực tế cho thấy giáo-dục lớp 1 đang có vấn đề nghiêm trọng. nhiệm-vụ và chức-năng của giáo-dục lớp 1 là dạy trẻ biết chữ-cái, biết ghép-vần, biết đánh-vần và từ đó biết đọc biết viết. nhưng thực tế thì phần lớn học-sinh lớp 1 đã biết mặt chữ cái, biết ghép-vần và đánh-vần. ở các thành-phố thì hầu hết học-sinh vào lớp 1 đã đọc viết thông thạo. vậy câu hỏi đặt ra là người ta cải tiến cải cách cho học-sinh lớp 1 phát âm nhanh và chuẩn để làm gì? Nếu lý-luận là để học-sinh vùng sâu vùng xa, vùng các dân-tộc thiểu-số học nhanh hơn hay để người-nước-ngoài học tiếng-việt thuận tiện hơn thì áp dụng đối với những đối tượng này chứ sao lại áp đặt áp dụng đại trà trên cả nước?

rõ ràng đến đây chúng ta có thể ngửi thấy mùi lợi-ích-nhóm trong cải-cách đánh-vần tiếng-việt.

4.
không phải quy chụp hay suy đoán vô căn cứ về mùi “lợi ích nhóm”. hãy đọc loạt bài trên báo-điện-tử giáo-dục-việt-nam về việc nhà-xuất-bản giáo-dục việt-nam độc quyền về in sgk-lớp-1 và văn bản từ bộ giáo-dục & đào-tạo “đề nghị” các địa-phương nếu đăng ký dạy theo phương pháp cải cách này thì mua từ nxb giáo-dục việt-nam. ở việt-nam, văn bản “đề nghị” từ bộ có rất nhiều hàm nghĩa.

việc nghiên-cứu cải cách sgk tiểu-học đã có từ lâu, nổi bật là “chương trình thực nghiệm” của ông hồ-ngọc-đại và “nhóm cánh buồm” của ông phạm-toàn. tôi ủng hộ việc nghiên-cứu cải-cách và tôi ủng hộ việc viết sgk của nhóm ông phạm-toàn, vì cho rằng điều đó là cần thiết, góp phần xóa bỏ sự độc quyền xuất-bản sgk, vừa tạo ra sự cạnh tranh có chất-lượng cho nhà-trường và học-sinh. sau này nghe nói ông phạm-toàn làm việc chung với ông hồ-ngọc-đại.

tôi mong muốn sgk phải được dùng vĩnh viễn như trước đây chứ không phải mỗi năm học-sinh phải mua 1-2 bộ mới, sách của năm trước vứt đi. vì đó là một sự lãng phí rất lớn cho xã-hội đồng thời những cáo buộc trục lợi trên quy định viết vào sách không phải là không có cơ sở.

tôi cho rằng bộ giáo-dục & đào-tạo chỉ nên quản-lý chương-trình-khung của sgk. các cơ-quan chức năng của bộ giám sát nội dung sgk của các cơ sở đăng ký viết và xuất-bản sách. nhà-trường và người học được quyền lựa chọn sách và tác-giả mà họ thích. nếu việc này được thực thi thì sẽ không bao giờ xảy ra những đề-án cải cách sách-giáo-khoa 34 nghìn tỷ thời ông phạm-vũ-luận làm bộ-trưởng mà cả xã-hội lên án và nó đã không được quốc-hội thông qua.

tôi tin rất rất nhiều người thực sự đau đáu với chất lượng giáo-dục của nước nhà đều biết điều này và đều muốn điều này. nhưng muốn là một việc, còn sự đúng đắn này có được nhìn nhận hay không lại là việc khác. tôi ủng hộ việc nghiên-cứu cải-cách sgk-lớp-1 chứ không thể ủng hộ sự “độc quyền” cải-cách như nói trên.

đặc-tính của người-việt là luôn tràn trề hy-vọng vào con cái khi bắt đầu vào lớp 1, càng học lên, người ta càng bớt hy-vọng. việc cải-cách cách đánh-vần quả là một lựa chọn rất xuất-sắc!

không phải là người ta không biết vai trò quan trọng của giáo-dục, không phải người ta không biết suy thoái giáo-dục sẽ kéo lùi sự phát triển của đất-nước. người ta vẫn ra rả “hiền tài là nguyên khí quốc gia” và chỉ có nền giáo-dục tiên tiến, nhân bản thì mới đào tạo ra nhiều hiền tài. nhưng tại sao biết vậy mà người ta vẫn đem lũ trẻ làm chuột bạch hết cải-cách này đến cải-tiến nọ? vẫn bòn rút từng đồng tiền lẻ của phụ-huynh mỗi mùa tựu-trường cho việc mua sách-giáo-khoa? vẫn để giáo-dục như nồi lẩu mắm thập cẩm trên đà lao xuống vực? có lẽ phải mượn câu thơ của ông huy-cận: “một câu hỏi lớn chưa lời đáp”.

5.
tôi muốn nói về chữ cải-cách của ông bùi-hiền ở góc độ nhận định vấn đề nghiên-cứu của tác-giả chứ không bàn luận về nội dung nghiên-cứu vì đó không phải là chuyên-môn của tôi. ai quan tâm về chuyên-môn của ông hiền có thể tìm đọc kết luận của hội-đồng khoa-học viện-ngôn-ngữ sẽ có thêm nhiều thông tin về công trình nghiên-cứu này.

ông hiền nghiên-cứu về ngôn-ngữ nên việc đề xuất cải-cách tiếng-việt cũng là điều dễ hiểu, bởi có thể ông phát hiện ra sự thiếu khuyết hoặc bất cập nào đó trong phát-âm hay thể hiện ký-tự? có điều việc sử dụng âm-tiết giống như chữ trung-quốc và chữ mường cho tiếng-việt thì cực kỳ không ổn, dẫn đến việc ông bị ném đá lâu nay.

tôi cho rằng không tự nhiên ông hiền nghiên-cứu và ảo tưởng đề xuất chữ cải-cách của ông thay thế chữ-việt hiện nay, mà có thể ông bị mắc bệnh niềm-tin dẫn đến hoang-tưởng. nó tương tự như việc ông hà-đình-đức nghiên-cứu về rùa hồ-gươm.

rõ ràng với tư cách một nhà khoa-học về ngôn-ngữ, ông hiền không thể không nhận thấy sự bất hợp lý trong đề xuất của ông bởi lẽ nó mất gần hết các âm-tiết tiếng-việt hiện nay và nếu áp dụng chữ cải-tiến của ông thì hầu hết chữ-viết của người-việt từ trước đến nay sẽ không sử dụng được nữa. một sự vô lý đến người không chuyên-môn cũng có thể nhìn thấy thì không có cớ gì một người chuyên-môn như ông hiền lại không nhìn nhận được.

chỉ có thể giải thích vấn đề đó bằng căn bệnh niềm-tin.

người gieo rắc niềm-tin chắc chắn phải là người có ảnh hưởng trong xã hội. có như thế những người “được” gieo rắc mới cho rằng đó chính là chân lý và phải quyết tâm thực hiện bằng được với mục tiêu cống hiến. niềm-tin này chính là “mặt trời chân lý chói quá tim” như thơ của ông tố-hữu. chỉ có như vậy thì những người làm khoa-học như ông bùi-hiền, ông hà-đình-đức mới bỏ bao nhiêu công sức và thời gian làm những việc phi khoa-học một cách vô bổ như thế. tôi suy đoán rằng, có một ai đó có ảnh hưởng đến ông hiền nói rằng: “việc nghiên cứu cải tiến chữ việt theo hướng của anh là rất cần thiết, công trình này sẽ đi vào lịch sử nước việt”. một câu nói vu vơ nhiều khi chỉ là câu cửa miệng, thế nhưng lại làm ông hiền có niềm-tin rằng đó là trách nhiệm lịch-sử và sẵn sàng bỏ ra vài chục năm hì hục làm những việc phi khoa-học này. nó cũng như ông hà-đình-đức, thay bằng nghiên-cứu hệ-gen, nghiên-cứu đặc tính sinh-học của con-rùa xem nó có là một loài mới không thì ông ta lại ngồi rình con-rùa nổi lên và liên tưởng đến những điềm báo dị-đoan, đến mức gọi một con-rùa ghẻ lở hắc lào ăn cả mèo chết bằng cụ.

thế nên dù vẫn biết đề xuất của ông hiền là không thể chấp nhận, nhưng cũng không vì thế mà ném tất cả đá vào ông ấy. có trách, phải trách những kẻ gieo rắc niềm-tin lẫn những người xung quanh đã không chỉ cho ông ta thấy đó là mê đạo, mặc dù vẫn biết khi đã vào mê đạo thì chẳng ai nói được cả.

nếu không xét về thuyết-âm-mưu là đồng-hóa hay mị-dân, những não-trạng niềm-tin này đáng thương hơn đáng trách.

vĩ thanh

tôi không muốn viết sâu và cũng không sử dụng ngôn-từ giật gân và nghi vấn để tạo tranh luận trong vấn đề này, vì điều đó là không cần thiết.

tuy nhiên, vấn đề thu hút dư luận này nó thể hiện ở cả 2 mặt nên phải nói mấy câu. ở mặt tích cực khi người dân còn quan tâm đến giáo-dục thì hồng phúc của dân-tộc còn lớn, còn mặt tiêu cực là còn nhiều chuyện cấp bách và cần thiết hơn mấy chuyện đánh-vần hay cải-tiến chữ như thì lại không thấy mấy người quan tâm.

tôi cũng nghe nhiều chuyện về ông hồ-ngọc-đại, từ những chuyện như ông đại không nhận chức thứ-trưởng giáo-dục để về mở trường-thực-nghiệm. tôi cho rằng sự đam mê và cống hiến của ông đại đối với việc cải-cách giáo-dục là thực tâm và rất đáng được vinh danh, chứ cần chút danh vọng thì đối với ông là quá đơn giản. tôi cũng nghe một số người bênh vực công-nghệ giáo-dục của ông đại bằng việc đưa ông ngô-bảo-châu làm minh chứng cho kết quả dạy-học của trường-thực-nghiệm. tôi cho rằng những người đó đang hạ thấp giá trị cống hiến của ông đại, vì nếu nó tốt nó sẽ tự lan xa, hữu xạ ắt tự nhiên hương, không nên vơ bèo vạt tép một vài cá nhân để minh chứng một bề dày lịch sử.

tuy nhiên việc sách-giáo-khoa bám vào ngân sách nhà-nước và túi tiền của phụ-huynh là một ung nhọt của giáo-dục nước nhà. nếu ông đại không liên quan đến vụ sách-giáo-khoa thì ông nên lên tiếng, vì việc này có thể xóa mờ đi những thành quả ông đã cống hiến trong 40 năm qua.

còn chuyện về ông bùi-hiền thiết nghĩ không nên viết thêm nữa.

cuối cùng, một nền giáo-dục mà trục lợi bằng cách bán sách-giáo-khoa hay tiêu cực thi-cử đến mức từ 1 điểm nâng lên đến 9 điểm thì đó là một nền giáo-dục đang mục nát đến cùng cực. người đọc sách không thể mũ ni che tai, dù biết có nói cũng chẳng giải quyết được gì cả.

© 2018 Baron Trịnh

Nguồn hình ảnh: Sưu tầm trên internet.

Read More

Ngắn... ngắn #24

Nhiều nhóm lợi ích đang cố tận thu từ giáo dục dựa vào "quyền được đi học của con trẻ" đã tạo nên một nền giáo dục kim tiền với chất lượng như một nồi cám lợn.

Thế nên việc giáo dục xứ sở này tụt hậu so với Ai-lao và Căm-bốt là tất yếu chứ không còn là nguy cơ nữa.

Cơ khổ!

© 2017 Baron Trịnh
Nguồn hình ảnh: Sưu tầm trên internet.

Read More

Nam quốc sơn hà

Hai năm trước lùm xùm bản dịch bài "Nam quốc sơn hà" trong SGK lớp 7. Là người ta dùng bản dịch của các cụ Lê Thước - Nam Trân thay bằng bản dịch của cụ Trần Trọng Kim trước đây.

Hôm qua gái nhớn học bài này, sang nhờ ba giảng bài. Mới giảng giải và đọc cho cả mấy bản dịch. Kết quả gái thích bản của Trần Trọng Kim hơn, đơn giản vì nó vần và dễ đọc.

Nguyên tắc cơ bản của giáo dục là biến cái phức tạp thành cái đơn giản, biến cái khó thành cái dễ cho học sinh dễ học, hứng thú học. Cơ mà thấy xứ mình lại thích biến cái đơn giản thành cái phức tạp, toàn đánh đố con trẻ khiến chúng nó cứ rối tinh lên, thế mới tài.

Hết cải cách đến cải keo, hết cải tiến đến cải lùi, cứ một thời gian rồi lại thấy quay lại cái cũ cách đây vài chục năm, cơ-khổ!

Read More

Khai phóng khai pheo

Cái khung vẫn nhốt trong lồng
Làm sao khai phóng mà trông mà chờ
Sư phạm điểm thấp bất ngờ
Trình đâu mà dạy học trò giỏi giang(?)
Phận cua thì phải bò ngang
Thân lươn thì chớ có màng đầu thơm
Cơm chấm cơm...

© 2017 Baron Trịnh
Nguồn hình ảnh: Sưu tầm trên internet.

 

Read More

Giải cứu giáo dục

Những người hay xem truyền hình cáp chắc không xa lạ bộ phim Thầy giáo cứu tinh (Here Comes the Boom) trên các kênh phim nước ngoài. Đây là một bộ phim mà tôi thực sự xúc động vì tính nhân văn và sự hy sinh về giáo dục.

Bộ phim nói về một thầy giáo dạy sinh vật ở một trường cấp 2 - thầy Scott Voss - người đã phản đối mạnh mẽ quyết định của Ban giám hiệu nhà trường về việc ngừng chương trình dạy nhạc ngoại khóa và cho nghỉ việc thầy giáo dạy nhạc Marty Streb. Scott ủng hộ chương trình dạy nhạc vì thấy câu nói của thầy Marty rằng “âm nhạc chính là cuộc sống” là một điều đúng đắn.

Để kiếm tiền duy trì chương trình dạy nhạc, thầy Scott đã tập võ và tham gia thi đấu ở thể thức UFC. Sau nhiều trận thắng ấn tượng ở các sàn đấu hạng gà địa phương, Scott đã được mời tham dự một trận UFC hạng nặng với một võ sĩ chuyên nghiệp được mệnh danh sát thủ và phần thưởng nếu thắng lên đến 50 nghìn dollars.

Dĩ nhiên Scott không phải là đối thủ của võ sĩ chuyên nghiệp kia và bị đánh tơi tả. Nhờ có sức khỏe của một đô vật thười trẻ mà trụ được 2 hiệp. Đến hiệp 3, ai cũng nghĩ rằng Scott sẽ thất bại mau chóng và chính Scott cũng cảm thấy điều đó và muốn buông xuôi. Thầy dạy nhạc Marty đã nói với Scott rằng các học sinh trên khán đài đang trông chờ vào những nỗ lực của Scott vì qua đó các em học sinh sẽ “được khai sáng, được truyền cảm hứng”. Kết quả Scott đã vùng lên và chiến thắng võ sĩ chuyên nghiệp kia.

Read More

Không làm chuột bạch mới lạ!

ông giáo-sư thuyết chém-gió như này:

"các Sở Giáo dục và Đào tạo không nên đứng ra tổ chức biên soạn sách giáo khoa vì nếu như vậy các trường học trên địa bàn không có quyền lựa chọn.

Nếu 63 Sở Giáo dục và Đào tạo cùng đăng k‎ý tổ chức biên soạn sách giáo khoa sẽ dẫn đến tình trạng 63 “sứ quân” rất khó kiểm soát".

về ông thuyết thì tôi có biên vài stt, nặng nhất là vụ nói về thanh-niên đăng-ký nghĩa-vụ quân-sự. nói chung là ông này "tử-tế" hơn ông nguyễn-lân-dũng và ông dương-trung-quốc một tý.

Read More

Không đơn thuần là dối-trá, đó chính là tội-ác!

ngày 8/2, tôi biên một stt trên fb về vụ cháu học sinh lớp 2 bị taxi đâm gãy chân tại sân trường tiểu-học nam-trung-yên. rằng trong phiên họp ngày 6/2 của ubnd tp hà-nội, ông chủ-tịch chung [sau khi nhận 3 lần nhắc nhở trực tiếp từ ông phó-thủ-tướng đam] đã chỉ-thị cho sở-giáo-dục điều chuyển công-tác của chị hiệu-chưởng [người ngồi trên taxi gây ra tai-nạn] ngay trong ngày hôm đó để chờ cơ quan điều tra kết luận vụ việc.

đến hôm nay, ngày 18/2, có nghĩa là tròn 2 tuần từ ngày ông chung ra lệnh cho sở-giáo-dục, không ai thi hành lệnh này cả.

Read More

Lòng yêu nước không dựa trên truyền thuyết lịch sử

Tuần Việt Nam: Các thế hệ trẻ cần những cách tiếp cận nhân văn, khoa học, hơn là nhồi nhét vào họ những tượng đài... hư cấu.

Mới đây GS Vũ Đức Vượng có bài viết trên Tuần Việt Nam với tiêu đề: “Từ cụ Rùa Hồ Gươm đến ý thức yêu nước”[1]. Trong đó, tác giả đưa ra quan điểm “Cụ Rùa trong Hồ Hoàn Kiếm có thể là một biểu tượng dân tộc với khả năng giúp chúng ta giành lại phần nào lòng yêu văn Việt, yêu sử Việt, và từ đó yêu đất nước Việt”.

Cũng trong bài viết, tác giả cho rằng việc phát huy những biểu tượng truyền thuyết lịch sử này để giáo dục lòng yêu nước của học sinh, sinh viên.

Cũng trên Tuần Việt Nam, tác giả Toàn Nguyễn đã có bài viết: “Rùa Hồ Gươm là "bảo vật Quốc gia", nên không?”[2] để phản biện lại quan điểm của ông Vũ Đức Vượng với góc nhìn về lịch sử và vai trò của con rùa trong văn hóa Việt.
Bên cạnh những góc độ về lịch sử, văn hóa. Đứng về góc độ giáo dục, quan điểm của ông Vũ Đức Vượng có nhiều điểm cần phải xem xét lại. Bài viết này sẽ đề cập đến những điểm chưa hợp lý về xác định giá trị lòng yêu nước nhìn từ khía cạnh giáo dục.

Read More

Giáo dục thời rúc rào (#8): Vỡ trận tuyển sinh đại học 2015 (3)

TẠI SAO KHÔNG ĐỂ CÁC TRƯỜNG TỰ CHỦ?

1. Trả lời báo chí, anh Ga - phó thượng thư bộ Dục cho biết là đã chuẩn bị "đầy đủ và công phu" phần mềm lẫn phần cứng để xét tuyển đại học tập trung. Nhưng vì các trường không bằng lòng, đòi tự chủ nên bộ nghe theo các trường. Nghe có vẻ lỗi này là do các trường, bộ chả liên quan mấy, có chăng chỉ là "không lường trước" được nên nhận trách nhiệm như anh Luận phát biểu trước quốc dân đồng bào trên TV.

2. Nói là để các trường tự chủ, nhưng toàn bộ dữ liệu lại nằm ở chỗ cục Khảo thí của anh Trinh. Và vụ "vỡ trận" bắt đầu từ đây. Thí sinh muốn thay đổi thông tin, thay đổi nguyện vọng,... thì đều phải chạy qua cơ sở dữ liệu của cục Khảo thí xác nhận, sau đó mới quay về dữ liệu của trường. Thế nên các trường vừa làm vừa hóng thông tin từ Cục, còn thí sinh và phụ huynh thì chạy nước rút từ trường này sang trường nọ như vận động viên. Dữ liệu của các trường chỉ cập nhật danh sách thí sinh đăng ký theo các nguyện vọng của trường mình, nhưng lại chẳng liên kết được với cơ sở dữ liệu của các trường khác. Thế nên trường nào biết trường đó và thí sinh phải chạy như đèn cù để "nộp vào rút ra" là vì thế. Đồng thời thí sinh ảo tăng liên tục, chả biết thế nào mà lần. Và thế mới phải rình như rình chứng khoán. Thế dữ liệu của Cục làm gì? Đến giờ cho thấy, phía Cục chỉ làm được mỗi nhiệm vụ xác minh chính xác "thí sinh A đúng là thí sinh A, đã đăng ký xét tuyển với tổ hợp các môn B vào ngành C của trường D", vậy thôi. Và mỗi khi thí sinh nào đó rút ra để nộp vào, dữ liệu của Cục lại xóa thông tin cũ đi và cập nhật rằng: "thí sinh A đã đăng ký xét tuyển với tổ hợp các môn B vào ngành C phẩy của trường D phẩy". Lại mỗi vậy, nhưng không có xác nhận này thì trường lại không dám cập nhật vào dữ liệu của mình. Thế mới khổ.

Read More

Giáo dục thời rúc rào (#7): Vỡ trận tuyển sinh đại học 2015 (2)

VỠ TRẬN VÀ NÚT THẮT Ở BỘ DỤC

1. Có người hỏi: Tại sao lại gọi là vỡ trận? Gọi thế bởi lẽ bắt gần triệu thí sinh và kèm theo nhiều triệu phụ huynh chơi "chứng khoán" để đậu đại học là việc "vô tiền khoáng hậu" của bộ Dục kể từ năm 1945 đến nay.

2. Bộ nói là cải tiến, cải cách,... nhưng lại vẫn ôm khư khư cái quan điểm "tôi là bộ, tôi phải chỉ đạo" khiến các trường rối như canh hẹ, dẫn đến cả quá trình tuyển sinh cũng rối như canh hẹ. Tư duy "ôm việc" của bộ Dục (và nút thắt là Cục Khảo thí và ĐBCLGD) đã khiến vụ "vỡ trận" này "thành công tốt đẹp".

Read More

Giáo dục thời rúc rào (#6): Vỡ trận tuyển sinh đại học 2015 (1)

TẠI SAO BỘ KHÔNG TỔ CHỨC TUYỂN SINH TẬP TRUNG ONLINE?

Nhân vụ "vỡ trận" tuyển sinh đại học năm nay (2015). Tôi biên loạt bài về vấn đề này.

Bài đầu tiên tôi đề xuất về cách thức tuyển sinh chung để đặt ra câu hỏi: "Vì sao bộ GD&ĐT không tuyển sinh tập trung online?". Có thể cách thức tôi nêu ra ở đây có thể còn nhiều khiếm khuyết, nhưng tôi cho rằng hoàn toàn có thể áp dụng được.

----------------------------------

1. Cơ sở xét tuyển: Trên cơ sở điểm thi của kỳ thi 3 chung, các thí sinh sẽ đăng ký xét tuyển vào các trường đại học. Nội dung này ai cũng biết, tôi không cần phải nói thêm.

2. Phương thức đăng ký: Các thí sinh đăng ký online trên trang web xét tuyển.

Đối với các thí sinh ở vùng sâu, vùng xa thì hoàn toàn có thể tập trung về phòng tin học của trường THPT (nơi thí sinh học lớp 12) để đăng ký (Theo như tôi biết thì hiện tại 100% các trường THPT trên cả nước có mạng internet).

Read More

Nhân vụ ‘chủ tịch lớp’: Người lớn đang làm hỏng con trẻ

Thanh Niên online (TNO): Làm sao con trẻ không nhiễm thói háo danh, không nhiễm thói quan chức khi người lớn cứ nhồi nhét vào đầu con trẻ rằng “chủ tịch” là quyền lực? Rằng bé tý đã là chủ tịch lớp, lớn lên hẳn là chủ tịch phường, chủ tịch quận?

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa công bố bản dự thảo Điều lệ trường Tiểu học để lấy ý kiến góp ý của các đơn vị, các cá nhân. Điều 17 của dự thảo về “Lớp học, tổ học sinh, điểm trường” quy định: “Học sinh được tổ chức theo lớp học. Lớp học có lớp trưởng, lớp phó hoặc chủ tịch, phó chủ tịch hội đồng tự quản học sinh do tập thể học sinh bầu hoặc do giáo viên chủ nhiệm lớp chỉ định luân phiên trong năm học”.

Tên gọi không quan trọng

Mô hình hội đồng tự quản trong lớp học này được Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất sau một quá trình thử nghiệm mô hình trường học mới (VNEN) bắt đầu từ năm 2013. Vấn đề nêu trên đã được dư luận xã hội quan tâm và bàn luận với nhiều góc nhìn khác nhau liên quan đến các chức danh chủ tịch, phó chủ tịch hội đồng tự quản. Có tờ báo đã giật tít: “Lớp trưởng được gọi là chủ tịch!” với nhiều tầng nghĩa ẩn dụ.

Một luồng dư luận cho rằng đây là cách làm hay, giúp học sinh chủ động quyết định mọi việc và hình thành tính tự chủ, tự quản trong quá trình học tập. Cách gọi các chức danh cán sự lớp như thế sẽ không ảnh hưởng đến quá trình học tập mà còn giúp học sinh tự tin hơn, chủ động hơn như những kết quả đạt được từ mô hình thử nghiệm.

Một luồng quan điểm khác chiếm số đông lại cho rằng các thuật ngữ về chức danh này không phù hợp với lứa tuổi học sinh tiểu học, sẽ gây căng thẳng thêm cho học sinh và tạo cho con trẻ nhiễm “thói quan chức”, “thói háo danh”... Luồng ý kiến này cũng cho rằng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xây dựng một chính sách thiếu thực tế và sẽ tạo ra sự tiêu cực trong môi trường học tập như “chạy chức”, “ganh ghét”, “độc đoán”,...

Tạm gác việc tranh luận về tính hợp lý hay chưa hợp lý của mô hình này. Tôi cho rằng người lớn chúng ta đã và đang làm hỏng con trẻ. Chúng ta đang áp đặt con trẻ phải phải sống theo cách sống của người lớn, suy nghĩ theo cách suy nghĩ của người lớn. Chúng ta đang cướp đoạt sự hồn nhiên và tuổi thơ của con trẻ chỉ để thỏa mãn sự ích kỷ và ham muốn của người lớn.

Tại sao tôi lại đánh giá vấn đề này như vậy? Hãy từ vụ việc gọi chức danh cán sự lớp nêu trong dự thảo nói trên để nhìn nhận về vấn đề này.

Tôi cho rằng việc gọi chức danh cán sự lớp của các học sinh tiểu học là lớp trưởng hay chủ tịch hội đồng tự quản lớp không quan trọng. Bởi lẽ, đối với các cháu ở độ tuổi này, gọi là cái gì thì cũng giống nhau mà thôi. Còn việc cho rằng gọi là “chủ tịch” có nghĩa là “quan chức” thì chính người lớn chúng ta đã gieo rắc điều đó vào đầu óc non nớt của các cháu. Chính người lớn chúng ta đã làm hoen ố tâm hồn trong trắng của các cháu. Với độ tuổi mới chỉ ăn no ngủ kỹ, thậm chí ăn còn phải ép, ngủ còn phải ru thì các cháu có thể chưa hiểu những gì là chức vụ, là quyền lực, là lãnh đạo. Chỉ có người lớn chúng ta với chủ nghĩa duy chức đã hằn sâu trong tâm thức mới nhồi nhét, gieo rắc những điều đó vào đầu óc các cháu, làm lệch lạc và méo mó nhận thức của các cháu.

Thủ phạm là người lớn!

Tôi cũng cho rằng người lớn chúng ta đang cố tình hiểu sai bản chất và làm nghiêm trọng hóa vấn đề. Đối với các cháu học sinh tiểu học, cho dù được bầu là lớp trưởng hay chủ tịch hội đồng tự quản, các cháu chỉ cần biết đây là một nhiệm vụ được giao và phải cố gắng thực hiện tốt. Tôi chắc chắn rằng hầu hết các cháu (vì sẽ có một vài trường hợp cá biệt) không nhận thức đó là quản lý, là lãnh đạo, hay là quan chức để mà nhiễm “thói quan chức”. Các cháu chỉ nhiễm “thói quan chức” và cho rằng các chức vụ này trong lớp là “quan chức” khi người lớn cố tình nhồi nhét tư tưởng đó vào đầu các cháu như đã nói ở trên.

Lâu nay, người lớn chúng ta vẫn có thói quen áp đặt cuộc sống của con trẻ. Ví dụ việc con trẻ học cái gì, học như thế nào đều do người lớn quyết định, kể cả trường hợp những đứa trẻ không đủ năng lực hoặc không có năng khiếu. Việc áp đặt này luôn được người lớn biện minh là vì tương lai con trẻ, nhưng tôi cho rằng đối với một bộ phận không nhỏ người lớn, đó là sự ngụy biện và để thỏa mãn sự ích kỷ và ham muốn của người lớn. Cha mẹ luôn muốn con cái phải học giỏi, phải đứng đầu lớp, phải bằng bạn bè... bằng mọi giá mà thiếu sự quan tâm, chia sẻ về mong muốn, sở thích của con trẻ. Trong cuộc sống, chắc nhiều người trong chúng ta không còn xa lạ với những sự đay nghiến của nhiều bậc cha đối với con cái họ rằng: “Sao không được như con người ta” hay “Nhìn thành tích con hàng xóm mà thèm”.

Chúng ta cứ phê phán ngành giáo dục mắc bệnh thành tích. Nhưng không ít các bậc cha mẹ đang bị mắc căn bệnh này một cách trầm trọng. Việc tự hào với thành tích học tập của con trẻ là chuyện rất bình thường và đúng đắn của các bậc cha mẹ. Nhưng có rất nhiều bậc cha mẹ thích khoe cả những thành tích ảo, những thành tích mà không phải từ năng lực thực sự của con trẻ. Sự khoe khoang này không những chỉ trong nội bộ người lớn, mà ngay trước mặt con trẻ, tạo ra một sự so sánh, đố kỵ, ghen ghét từ cả người lớn và con trẻ, đồng thời đặt áp lực về thành tích lên con trẻ. Chung quy lại, cũng chỉ để thỏa mãn sự ích kỷ của người lớn mà thôi.

Làm sao con trẻ không nhiễm thói háo danh, không nhiễm thói quan chức khi người lớn cứ nhồi nhét vào đầu con trẻ rằng “chủ tịch” là quyền lực? Rằng bé tí đã là chủ tịch lớp, lớn lên hẳn là chủ tịch phường, chủ tịch quận? Rằng con tôi được bầu làm chủ tịch đấy, con chị có được như thế không?

Làm sao con trẻ không nhiễm thói háo danh, không nhiễm thói quan chức khi người lớn nhồi nhét vào đầu con trẻ rằng, con phải phấn đấu để làm chủ tịch lớp? Rằng vì tương lai của con nên mẹ “xin” cô cho con làm chủ tịch lớp? Rằng con làm chủ tịch lớp là con oai hơn hẳn các bạn trong lớp?

Rõ ràng rằng, nếu người lớn không nhồi nhét, gieo rắc những điều này vào đầu con trẻ thì các cháu sẽ không có ý niệm về quyền lực, về quan chức trong cái chức danh đó. Sao người lớn chúng ta không tự đặt mình ở lứa tuổi học sinh tiểu học để nhìn nhận vấn đề đó một cách đơn giản, trong sáng và hồn nhiên?

Chính người lớn chúng ta mới nhiễm thói háo danh, thói quan chức chứ không phải con trẻ. Và chính người lớn chúng ta đang làm hỏng con trẻ.

Tác giả: Trường Yên

Read More

An-nam tiến sĩ nhảm bàn (#2)

Lâu nay, người ta vẫn cho rằng TS được đào tạo ở trong nước kém xa các TS tây học. Thậm chí nhiều TS tây học cũng tỏ thái độ xem thường TS học trong nước. Điều đó có phần đúng, nhưng cũng có phần chưa đúng. Với người ngoài lĩnh vực học thuật thì sự so sánh này bằng cảm tính không có gì đáng bàn. Nhưng với các TS tây học mà suy nghĩ như trên thì thật là thiển cận và thiếu hiểu biết. Tất nhiên ở đây là nói đến các TS học trong nước chân chính, chứ không bao gồm đám TS giấy “mua” bằng như đã nói ở bài #1.

TS tây học cũng có năm bảy đường. Cũng có người học thật, cũng có người học giả. Cũng có người học ở trường nổi tiếng, cũng có người học ở trường lìu tìu. Thế nên chất lượng TS tây học cũng có người giỏi thật sự, cũng có người kiến thức lìu tìu mà thôi. Đấy vẫn là nói những người học thật, còn đám “mua” bằng không tính. Vấn đề này sẽ đề cập ở bài sau.

Read More

An-nam tiến sĩ nhảm bàn (#1)

Chủ nghĩa duy chức và chủ nghĩa duy bằng cấp đã ăn sâu vào tiềm thức của xứ An-nam, từ thượng tầng tủ lạnh đến cần lao thối tai khai bẹn.

Thế nên, nhà nhà kiếm cho con mảnh bằng đại học (cho dù thi đại học chỉ được 5-6 điểm), người người phấn đấu kiếm một tý chức (cho dù chỉ là tổ phó tổ bảo vệ).

Không chỉ ở mức độ cá nhân, mà tư duy này còn được áp dụng triệt để vào bộ máy công quyền. Chả thế mà ở thủ đô ngàn năm vật lộn, “người ta” mong muốn 100% cán bộ thuộc quản lý của thành ủy phải có bằng tiến sĩ (TS).

Thế nên mới có chuyện cười ra nước mắt, khi mà báo chí bóc mẽ những quan chức cao cấp mua bằng TS online. Phó bí thư tỉnh ủy cũng "mua", giám đốc sở cũng "mua". Còn dạng quan chức lìu tìu tầm phó sở, trưởng phòng thì chắc là nhiều lắm. Việc mua bán học vị TS rất nhộn nhịp trong thời gian qua. Không chỉ từ các cá nhân, tổ chức ở ngoài lĩnh vực học thuật. Mà nhiều trường ĐH lớn cũng tham gia liên kết với các “trường ĐH dởm”, các “viện nghiên cứu lừa” ở nước ngoài cung cấp bằng cho đám háo danh.

Read More

Giáo dục thời rúc rào (#5): 35.000 giáo viên thất nghiệp - vì sao?

Thông tin tại hội thảo “Đổi mới đào tạo giáo viên đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục Việt Nam” cho biết, hiện nay có khoảng 35.000 giáo viên thất nghiệp.

Đây chính là hậu quả tất yếu của việc đào tạo thiếu quy hoạch. Mặc dù số lượng học sinh ngày càng giảm, nhưng số trường đào tạo ngành sư phạm lại tăng lên.

Hầu như tỉnh nào cũng có một trường trung cấp sư phạm và một trường cao đắng sư phạm. Một số trường trung cấp nâng cấp lên cao đẳng, một số trường cao đẳng nâng cấp lên đại học. Và khi nâng cấp thì quy mô đào tạo cũng tăng lên. Chưa kể đến các trường sư phạm trung ương cũng mở rộng quy mô đào tạo.

Hầu hết mỗi xã/phường đều có một trường mầm non, một trường tiểu học và một trường THCS. Quy mô các trường ngày càng nhỏ lại. Rất nhiều trường ở nông thôn, miền núi chỉ còn mỗi khối một lớp. Ấy vậy mà xu hướng đào tạo ngày càng mở rộng nên việc thất nghiệp là tất yếu.

Read More

Vụ "Nhặt xương cho thầy" - đôi điều cần nói thêm

Liên quan đến câu chuyện "Nhặt xương cho thầy" được chiếu trên VTV3 và bị dư luận ném đá dữ dội đến mức bộ 4T phải phạt nhà đài 30 triệu cho hành vi này. Chuyện phạt có đúng thẩm quyền hay không được các diễn đàn báo chí bàn luận thì tôi không quan tâm, stt này là nói về dư luận xã hội cho clip này.

Cá nhân tôi thấy clip này là bình thường. Bởi lẽ, theo quan điểm của tôi, giá trị của người thầy, người cô là do chính học trò của họ đánh giá. Cùng một người thầy thì sự đánh giá của học trò xấu tốt đều có cả. Và ở một xã hội mà truyền thống "tôn sư trọng đạo" đã bị tầm thường hóa (do cả nguyên nhân từ người thầy, từ học trò, từ cơ quan quản lý giáo dục và từ xã hội) thì những chuyện như thế không có gì là lạ.

Read More

Bộ trưởng Luận và lá thư kinh dị

Bác Luận bộ Dục có biên một cái thư chúc mừng ngày 20/11. Tôi cũng là đối tượng được bác í chúc mừng nên cảm ơn cái thịnh tình của bác í.

Nhưng đọc bức thư của bác í, thấy hãm quá. Không biết là bác í tự biên hay thư ký biên hộ. Nhưng câu cú, văn vẻ, ngữ nghĩa, xưng hô và thông điệp truyền tải, thậm chí ngữ pháp cơ bản,... thì không khác gì văn phong của anh cán bộ văn hóa xã có trình độ trung cấp và học trung bình yếu môn văn ở phổ thông, viết hộ ông chủ tịch xã đọc trong buổi mít tinh chào mừng 20-11 của trường mẫu giáo.

Đường đường bác í là bộ trưởng, là tư lệnh ngành, thế mà lại biên là thay mặt cán sự đảng với lãnh đạo bộ mà thấy thương quá. Cứ như vị trí bộ trưởng Giáo dục là bù nhìn, được người ta đặt ngồi ở đó cho vui.

Bác í chuyển giọng gọi thầy giáo, cô giáo là đồng chí. Không biết bác í có bị ngẫn hay cuồng từ "đồng chí", bởi lẽ, trong gần 1 triệu giảng viên, giáo viên, công nhân viên của ngành giáo dục, phải có đến hơn 80% không phải là đảng viên, và những người này chưa bao giờ là "đồng chí" với bác í cả.

Read More

Lại chuyện cử nhân thất nghiệp

Theo báo VnEconomy, tại báo cáo giải trình và trả lời chất vấn của bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Thị Hải Chuyền gửi đến Quốc hội, trước thềm phiên trả lời chất vấn trực tiếp vào sáng 19/11 về tình hình lao động - việc làm. Trong đó có nêu: tính đến hết quý 3/2104, cả nước có 174 ngàn lao động có trình độ đại học thất nghiệp, chiếm 16,8% tổng số người thất nghiệp.

Câu chuyện cử nhân, thậm chí thạc sĩ thất nghiệp đã được nói quá nhiều, từ nghị trường đến dư luận xã hội. Các nguyên nhân, giải pháp cũng đã được mổ xẻ dưới nhiều khía cạnh bởi các nhà quản lý, chuyên gia, báo chí,... Tôi cũng đã có vài bài đăng báo nói về nguyên nhân của tình trạng này. Thế nên, không đề cập thêm nữa.

Nhân việc có số liệu mới nhất như trên, kể lại câu chuyện nhỏ,nhưng có thể xem như một ví dụ thực tiễn giải thích tại sao nhiều cử nhân thất nghiệp đến thế.

Read More

Thu nhập giảng viên An-nam (2) - Dạy thêm được bao nhiêu?

Vẫn chủ đề về thu nhập của giảng viên An-nam, vì các bạn ngẫn ấy có đề cập là tiền dạy thêm (hay mỹ miều là thỉnh giảng) cũng tương đối, góp phần kiếm tỷ bạc/năm của các giảng viên, nên tôi lại phải khai sáng cho các bạn người zời ấy. Toàn chém chuyện trên mây, khổ!

1. Thứ nhất phải rành mạch rằng, chuyện đi dạy thêm của giảng viên đại học khác mấy cô giáo tiểu học luyện bài lẫn mấy thầy phổ thông luyện đại học. Bởi vì nhiều người nói, mấy thầy cô phổ thông dạy thêm nhiều tiền thế thì dạy đại học nhiều phải biêt.

Ở phổ thông và tiểu học, các thầy cô lùa đám học sinh ngẫn đến, ra dăm bài tập, giảng giải một tý rồi thu mỗi đứa mỗi buổi từ vài chục đến hơn trăm nghìn, tính lìu tìu tuần 3 buổi với khoảng 50 học sinh thì cũng được khoảng 30-50 triệu/tháng. Những đấy chỉ là phần thiểu số, dăm cô giáo ở các thành phố lớn, mấy thầy luyện thi có tý tiếng tăm. Còn cơ bản ở nông thôn và miền núi, mời bọn trẻ đi học còn khó, nói gì tiền.

Giảng viên đại học dạy nó khác, để có thể chém được 5 tiết, mất khối công sức. Tất nhiên trừ đám thợ dạy lìu tìu, cầm bài giảng hay chiếu PowerPoint để đọc, khi mất điện thì ngẫn ngơ như bò con lạc mẹ. Còn thợ dạy là như thế nào thì mời đọc loạt bài "Thầy dạy hay thợ dạy" của tôi biên trên Tuần Việt Nam.

Read More