đọc bài "VỀ MỘT NGÔI NHÀ SẮP BỊ ĐẬP!" của nhà báo trần-nhật-vy mà buồn. nó làm hỏng cả buổi sáng tinh khôi đến mức không còn hứng thú để nghe đám sẻ ríu rít trò chuyện ngoài balcon như mọi ngày.
không phải bây giờ tui mới buồn khi nghe về mấy chuyện phá, hỏng các di tích, di sản, mà nỗi buồn này tái tê có từ gần 20 năm trước.
tui đi nhiều, đông-lào xứ sở tính theo quy mô tỉnh thành thì chỗ nào cũng có mặt. các danh lam thắng cảnh và các di tích lớn hầu như đã ghé qua. phần thì do tính thích khám phá, phần cũng đam mê với quá khứ bởi cực thích 2 câu của bà huyện-hinh:
"Dấu xưa xe ngựa hồn thu thảo
Nền cũ lâu đài bóng tịch dương".
năm 1999, nhân vụ tui làm bản đồ số về di tích lịch sử cho bảo tàng tỉnh tuyên-quang nên thường xuyên lên đây và hay đi qua di tích thành nhà-mạc, một cổng thành cổ rất thú vị khi nó nằm giữa mấy con đường và những phế tích theo thời gian. vài năm sau, người ta đập bỏ thành này đi để xây một cái mới nhìn trông như cái lò gạch của chí-phèo. đó là "thành quả" của cái gọi là "dự án trùng tu thành nhà mạc".
khi lần đầu tiên nhìn thấy cái thành mới được "trùng tu", tui buồn tê tái. và mỗi lần nhìn thấy những di sản vật thể khác bị xâm hại, nỗi buồn đó lại kéo đến, lại tê tái.
tui không có chuyên môn về văn hóa, về bảo tồn, về di tích,... nên cái cảm nhận về cái hay, cái đẹp, cái cổ kính, cái hoài niệm... của di tích là cảm nhận cá nhân, cảm nhận của một người con xứ-việt. còn những người trong lĩnh vực này, tôi không biết họ nghĩ gì, cảm nhận gì khi thấy sự tha hóa của con người, sự xâm hại và xuống cấp của di tích.
nhớ thời xưa người ta đập đền phá chùa bài trừ mê tín dị đoan, phân biệt giáo-lương để giờ có một xã hội cuồng tín đến mức bây giờ nhìn đâu cũng thấy tà đạo thì không hiểu 10 năm, 20 năm sau, khi "họ" đã thành công trong công cuộc tàn phá các di tích, di sản của tiền nhân thì con cháu chúng ta sẽ như thế nào?
hơn nghìn năm bắc-thuộc, lũ giặc đô hộ tàu-khựa đã đốt sử, đốt sách xứ-việt khiến đám sử gia hậu sinh phải "đẻ" mười mấy ông vua thủy tổ của người-việt mà ông nào ông nấy đều như quái-vật, để cho xứ sở này cứ khùng khùng, điên điên đến kỷ nguyên 4.0 vẫn chưa chịu tỉnh.
có khi nào những thế hệ con cháu sinh thời 2x, 3x sau này ngẩn ngơ trước angkor và cố tưởng tượng tháp chàm có hình thù ra sao? có ngẩn ngơ trước cung điện hoàng gia thailand để cố tưởng tượng ra đại nội huế?
có khi nào?
© 2018 Baron Trịnh
Nguồn hình ảnh: Sưu tầm trên Internet.
0 comments:
Post a Comment
Đề nghị nhận xét bằng tiếng Việt có dấu. Cảm ơn!