An-nam là xứ sở âm tính, có lẽ vì thế nên cần-lao từ xưa đến nay sống thiên về duy tình mà ít duy lý. Nó như tính cách gái dậy thì, cứ “sáng nắng chiều mưa trưa ẩm ướt”, hay như mụ đàn bà góa nanh nọc chửi cả xóm vì mất gà vậy.
Chính vì duy tình nên được cái ưu điểm là yêu ghét rất rõ ràng, nhưng lại rất hay yêu ghét quá mức, kiểu “yêu nhau lắm thì cắn nhau đau”. Dĩ nhiên sự yêu ghét này không phải là vĩnh viễn, mà có thể chuyển trạng thái từ yêu sang ghét và ngược lại chỉ vì một sự hiểu nhầm hay đã giải quyết được sự hiểu nhầm.
Con người luôn tồn tại cả cái tốt và cái xấu, khi cái tốt trội hơn thì được người ta nhìn nhận là người tốt, và ngược lại. Các tiêu chí đánh giá người tốt, người xấu cũng rất cảm tính như chính quan điểm duy tình nói trên.
Thế nên anh A chơi thân với anh B thì trong mắt anh í anh B mặc định là người tốt, và những gì liên quan đến anh B cũng tốt. Còn ghét anh C thì nghiễm nhiên trong mắt anh í anh C mặc định là người xấu, và những gì liên quan đến anh C cũng xấu. Cổ nhân vẫn nói: “Yêu nhau yêu cả đường đi, ghét nhau ghét cả tông chi họ hàng” là vậy.
Mặc dù có thể đến một ngày nào đó anh B sẽ trở thành người xấu và anh C lại là người tốt trong mắt anh A như sự chuyển trạng thái yêu ghét mà tôi nói trên.
